De hoevesite Hof van Izenberge met omgracht opper- en neerhof en huisweides is beschermd als monument.
", "provincie": "West-Vlaanderen", "gemeente": "Alveringem, Veurne", "straat": "Izenbergestraat", "adres": "Izenbergestraat 167 (Alveringem)", "waarden": {"waardesets": [{"motivatie": "De vrijstaande opstelling van de hoevegebouwen van het Hof van Izenberge is representatief voor de hoevebouw in grote delen van West- en Oost-Vlaanderen. Daarnaast vormt het Hof van Izenberge een typevoorbeeld van walgrachtsites met een opgehoogd opperhof en een aansluitend neerhof.
De hoevegebouwen zijn, zowel in volume als in detaillering, gaaf bewaard en getuigen van een boeiende (bouw)geschiedenis die nog niet al haar geheimen prijsgaf. Op het hoogste punt wordt het opperhof bepaald door het statige 18de-eeuwse hooghuis met witgekalkte gevels en scherpe dakhelling. Het aanleunende laaghuis met keuken uit eind 18de of begin 19de eeuw getuigt samen met het bakhuis van omstreeks 1879 van een aanpassing aan de noden van de landbouwuitbating. Er bestaat dan ook een nauwe visuele en functionele relatie tussen de keuken en het bakhuis. In deze zone werd gebakken en gekookt en at het personeel. Toch kennen het hooghuis, het laaghuis en het bakhuis ook een belangrijke architecturale samenhang. Ze zijn niet enkel dicht bij elkaar op het opperhof gebouwd, maar hebben ook de witgekalkte baksteen, en het groen- en witgeschilderde houtwerk met kozijnconstructies gemeen. Bij het erg herkenbare bakhuis van het tweeledige type weerspiegelt het exterieur de functies van werkruimte en broodoven. Binnenin vormt de brede schouw, met de mond van de broodoven, het centrale element.
Vanuit de sterk opengewerkte oostgevel van het hooghuis had de landbouwer een goed overzicht over het neerhof. Deze representatieve gevel bewaart het sierlijke, groen- en witgeschilderde houtwerk van de voordeur en enkele vensters. De 18de-eeuwse kruisvensters met luiken en kleine roedeverdeling zijn kenmerkend voor de landelijke architectuur in de Westhoek. De bouwtraditie van kozijnconstructies leefde in de 19de eeuw verder, zoals het laaghuis en het bakhuis bewijzen. De achtergevel van het hooghuis is daarentegen erg gesloten omwille van de koude westenwind. In het interieur zijn de samengestelde balkenlagen gaaf bewaard, met op de opkamer een moerbalk met sierlijke console. In het hooghuis wijst de balkraveling op de vroegere brede schouw. Ook de brede vloerplanken en de kapconstructie op de zolders vormen een aanwijzing voor het grotendeels 18de-eeuwse karakter van het huis.
Het lange, parallel opgestelde volume van de dwarsschuur op het neerhof vormt de pendant van de woning op het opperhof. De typologie van de schuur met geïncorporeerde stallen is kenmerkend voor de Veurnse zandleemstreek. Het metselwerk van de dwarsschuur getuigt van een gefaseerde verstening waarbij de zijgevels en een deel van de aansluitende traveeën in de langsgevels het oudste metselwerk omvatten. Mogelijk bestonden de langsgevels oorspronkelijk gedeeltelijk uit stijl- en regelwerk met een horizontale beplanking. Een restant van stijl- en regelwerk in de achtergevel en ook de verhoogde dakoverstek boven de rechthoekige schuurpoort wijzen daarop. Overigens bewaren het bakhuis en de jaarlingenstal een beplankte afwerking van enkele gevelvelden. Op basis van de bewaarde kapconstructie gaat de schuur in kern terug tot de 18de eeuw. De binnenmuren van de stallen zijn, net als deze van het bakhuis, om hygiënische reden witgekalkt.
", "waardetypes": [{"uri": "https://id.erfgoed.net/thesauri/waardetypes/39", "label": "architecturale waarde"}]}, {"motivatie": "Het Hof van Izenberge en de omringende huisweides met opgaande zomereiken vormen een baken in het landschap. De lange, al op de Ferrariskaart gekarteerde erfoprit naar de ver van de straat gelegen hoeve loopt door akkerland en huisweides en visualiseert de omvang van het vroegere landbouwareaal. Doordat de hoevegebouwen op het omgrachte opper- en neerhof omzoomd zijn door huisweides en opgaande bomen, onthult zich vanaf de omliggende landelijke wegen slechts het silhouet ervan. De witgekalkte woning, gelegen op het opgehoogde opperhof en gevat onder steile zadeldaken, vormt daarbij een ijkpunt.
", "waardetypes": [{"uri": "https://id.erfgoed.net/thesauri/waardetypes/46", "label": "ruimtelijk-structurerende waarde"}]}, {"motivatie": "Doordat de bodem weinig verstoord is door recente constructies en de walgrachten slechts beperkt werden gedempt, bewaart het Hof van Izenberge in hoge mate zijn archeologische context. De ontstaansperiode van de site in de late middeleeuwen correspondeert met de terreinvondst van scherven uit deze periode. De grotendeels bewaarde walgrachten maken van de hoeve een typevoorbeeld voor walgrachtsites met een opgehoogd opperhof en een aansluitend neerhof. De hoge bewaringstoestand van de walgrachten en het opgehoogde opperhof is op het terrein erg duidelijk, maar blijkt ook uit digitale terreinmodellen. Als gaaf bewaarde walgrachtsite is het Hof van Izenberge zeldzaam.
Door het permanente graslandgebruik zijn de huisweides rijk aan microreliëf en bewaren ze hun archeologische context. Bovendien getuigen een veedrinkpoel en een waterput ten oosten van het Hof van Izenberge van de verdwenen kleine hoeve die reeds aangeduid is op de Ferrariskaart (1771-1778). In het uiterste oosten van de huisweides is er een verlaten kleine walgrachtsite bewaard.
", "waardetypes": [{"uri": "https://id.erfgoed.net/thesauri/waardetypes/38", "label": "archeologische waarde"}]}, {"motivatie": "De hoevesite Hof van Izenberge kent een grote historische gelaagdheid. De gaaf bewaarde tweeledige walgrachtsite met opgehoogd opperhof en neerhof gaat terug tot de late middeleeuwen en vormde hoogstwaarschijnlijk het historische “foncier” van de heerlijkheid “Isenberghehove”. De bewaarde zomereiken en knotbomen op de vroegere perceelsgrenzen in de huisweides en de cultuurpopulieren rond de walgrachten getuigen van het bocagelandschap dat traditioneel de Veurnse zandleemstreek kenmerkte. De houtige beplantingen vormen een windscherm rond de hoeve en hadden, net zoals de verdwenen hoogstamboomgaard, ook economisch nut. De bewaarde samenhang van archeologische, bouwkundige en landschappelijke erfgoedelementen en -kenmerken resulteert in een hoge herkenbaarheid van het Hof van Izenberge.
De dwarsschuur en de stallen op het neerhof vormen representatieve getuigen van de landbouwgeschiedenis in Vlaanderen. De configuratie en indeling van deze gebouwen zijn kenmerkend voor de hoevebouw in Veurne-Ambacht waarbij veeteelt een belangrijke rol speelde. De mestvaalt, waarvan de bakstenen muren onder het maaiveld bewaard zijn, en de huisweides stonden uiteraard ook in het teken van de veeteelt. Inscripties op de schuurpoort geven aan dat er heel wat personeel werkte op een grote hoeve-uitbating. Ook het omstreeks 1879 gebouwde bakhuis wijst erop dat er heel wat monden te voeden waren op een grote hoeve. Bovendien zijn bakhuizen kenmerkend voor het Vlaamse platteland, waar tot begin 20ste eeuw op grote en kleine hoeves zelf brood werd gebakken. De omringende huisweides, waarin ook knotwilgen voorkomen, leverden de brandstof voor de broodoven.
", "waardetypes": [{"uri": "https://id.erfgoed.net/thesauri/waardetypes/43", "label": "historische waarde"}]}], "algemeen": {"tekst": "Het monument de hovesite Hof van Izenberge met omgracht opper- en neerhof en huisweides is van algemeen belang wegens de volgende erfgoedwaarden:
"}}}}]}