Een openbaar onderzoek maakt deel uit van de procedure tot bescherming van een onroerend goed of vaststelling van een inventaris. Het geeft ruchtbaarheid aan de voorlopige bescherming of vaststelling, en geeft iedereen de kans om opmerkingen of bezwaren te formuleren. Je hoeft hiervoor geen eigenaar of gebruiker van het onroerend goed te zijn.
Alle opmerkingen en bezwaren worden verder meegenomen in de procedure. De minister bevoegd voor Onroerend Erfgoed beslist op basis van het dossier, de opmerkingen en bezwaren, en het advies van de Vlaamse Commissie Onroerend Erfgoed (VCOE) over een definitieve bescherming of vaststelling.
Als een onroerend goed wordt beschermd of vastgesteld, gelden er een aantal juridische gevolgen. Deze verschillen voor een bescherming en een vaststelling.